.
.
.
.

 

 

Lactarius stephensii (Berk.) Verbeken & Walleyn 2004

Bas. Hydnangium stephensii Berk 1844; Syn. Octaviania stephensii (Berk.) Tul. & C. Tul 1851; Arcangeliella stephensii (Berk.) Zeller & C.W. Dodge 1931; Celleromyces stephensii (Berk.) A.H. Sm. 1962; Martellia stephensii (Berk.) K. Mader & A. Mader 1992
Poz. Syst. Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi

Przekrój owocnika
Powierzchnia owocnika
Grupa młodych owocników

 

CECHY MAKROSKOPOWE

Grupa dojrzałych owocników

 

Owocniki owalne, czasem nieregularnie bulwiaste. Podstawa owocnika często w formie trzonopodobnej struktury chaotycznych przerostów gleby i perydium. Wielkość owocników 1-5 cm. Barwa owocnika najpierw kremowobiała, potem żółtawa, aż do pomarańczowej, czerwonej, czerwonobrązowej. Powierzchnia owocnika gładka, lśniąca, u podstawy często niekompletna, ukazujące strukturę gleby. Gleba młodych owocników biała, potem żółtawa, pomarańczowo-żółta, aż do czerwono-brązowej w stadium pełnej dojrzałości, jednorodnie labiryntowata. Pory stosunkowo duże, nieregularne lub wydłużone, często pełne. Konsystencja owocnika miękka, ale zwarta, sprężysta. Na przekroju lub w miejscach uszkodzonych owocniki wydzielają sok mleczny. Za młodu cytrynowożółty, potem, białawy, wodnisty. Mleczko w smaku gorzkie i lekko piekące. Laktacja na ogół nie jest zbyt intensywna. Zapach owocowy – intensywny u starszych okazów, smak gorzkawy.

CECHY MIKROSKOPOWE

Zarodniki w KOH 3%

Zarodniki w odczynniku Melzera

 

Perydium plektenchymatyczne 180-330 μm, zbudowane z cienkościennych strzępek 2-6 μm średnicy. Warstwa zewnętrzna – suprapellis – zbudowana ze splecionych strzępek w zarysie ułożonych trichodermalnie – prostopadle do powierzchni owocnika. Część strzępek tworzy pseudodermatocystydy na powierzchni perydium do 60 μm długości. Głębsza warstwa subpellis zbudowana z mocno splecionych, żółtawych strzępek, poprzecinanych licznymi przewodami mlecznymi – latycyferami o średnicy 6-14 μm. Zarodniki kuliste do owalnych, o średniej wielkości 10-15 x 8-13 μm, Q=1,0-1,2. Zarodniki wyraźnie urzeźbione, pokryte drobnymi, lekko zaostrzonymi kolcami o średniej wielkości 1-2 μm. Najpierw bezbarwne, potem bladożółtawe. Zarodniki słabo amyloidalne. Podstawki cylindryczne, hialinowe 30-60 x 5-10 μm, zawsze jednozarodnikowe. W hymenium brak makrocystyd. Subhymenium zbudowane z silnie splecionych, hialinowych strzępek 4-10 μm, ułożonych prostopadle w stosunku do płonnej tramy.

Perydium - przekrój
Strzępki perydium
Dojrzałe zarodniki
3 2 1
Fragment subhymenium
Jednozarodnikowe podstawki
Latycyfera

SIEDLISKO

 

 

 

 

Lactarius stephensii preferuje siedliska wyżynne i górskie z glebami o znacznej zawartości węglanu wapnia. Mikoryzuje z większością drzew liściastych. Znajdowany w zacienionych, nieco wilgotnych miejscach, częściej u podstawy stoków, nigdy na odkrytych szczytach. Wyrasta niezbyt głęboko pod powierzchnią gleby – często również semihypogeicznie, lub bezpośrednio w liściastej ściółce. Owocniki wyrastają w licznych grupach. Dojrzałe okazy można zbierać od sierpnia do listopada. Typowy gatunek preferujący środkowoeuropejski klimat umiarkowany.

WYSTĘPOWANIE

 

Lactarius stephensii został znaleziony po raz pierwszy w 2009 roku. W momencie znalezienia nie były znane doniesienia o występowaniu tego gatunku w Polsce. Jest gatunkiem częstym – wśród podziemnych Lactarius, najłatwiejszym do odszukania w warunkach polskich. W Europie często znajdowany. Podawany z większości krajów Europy. Bardzo częsty w krajach alpejskich.

Wyżyna Śląska – DF02, Psary k. Tarnowskich Gór, Październik 2009
Wyżyna Kielecka – EE 83, Chęciny k. Kielc, Listopad 2009
Beskid Mały – DF 96, Koziniec k. Wadowic, Wrzesień 2010
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 06, Podlesice k. Zawiercia, Maj 2014
Beskid Zachodni – DG16, Zawoja k. Żywca, Wrzesień 2019

 

UWAGI

Grupa dojrzałych owocników

 

Lactarius stephensii makroskopowo jest bardzo podobny do innych gatunków w obrębie rodzaju, a szczególnie do L. borzianus. Odróżniają go jednozarodnikowe podstawki, plektenchymatyczne subhymenium oraz mikoryzowanie wyłącznie z drzewami liściastymi.